بازیافت پلاستیك ها
در ساخت انواع ظروف و كیسه های پلاستیكی از انواع مواد پلیمری استفاده می شود. با توجه به قابلیت بازیابی اكثر پلیمرها، می توان مواد پلاستیكی را پس از مصرف و دور انداختن مجدداً طی فرایند بازیافت مورد استفاده قرار داد. مسئله مهم و اساسی در این میان استفاده از مواد بازیافت شده در مصارف غذایی است. در واقع صحبت از آن دسته از مواد بازیافت شده ای است كه برای بسته بندی و نگهداری مواد غذایی غیرمجاز هستند. در ساخت ظروف پلاستیكی مختلف، مواد پلیمری متفاوتی به كار برده می شود به عنوان مثال:
- ظروف نوشابه های گازدار از جنس پلی اتیلن تترافتالات (PET)
- شیشه های شیرخوری كودكان از جنس پلی كربنات (PC) - به دلیل گران بودن پلی كربنات ها این نوع پلیمرها كمتر در بسته بندی مواد غذایی استفاده شده و بیشتر در ساخت شیشه های شیر كودكان به كار می روند.
- ظروف بسته بندی لبنیات از جنس پلی اتیلن (PE)، پلی پروپیلن (PP) و پلی استایرن(PS)
- ظروف یك بار مصرف از جنس PP و PS
- كیسه های پلاستیكی از جنس PE - این نوع كیسه ها به اشتباه تحت عنوان كیسه های نایلونی معروفند.
قابل ذكر است این مواد پلاستیكی می توانند حاوی رنگ باشند كه در آن صورت از رنگدانه پلاستیك (مستربچ) استفاده می شود.
نحوه بازیافت مواد پلاستیکی
در فرایند بازیافت مواد پلاستیكی نوع پلیمری كه باید بازیافت شود مدنظر قرار می گیرد.بدین ترتیب كه هر نوع پلیمر جدا از انواع دیگر بازیافت می شوند، در غیر این صورت فرایند بازیافت با اشكال روبه رو خواهد شد.
به عنوان مثال: پلی اتیلن ها با هم، پلی پروپیلن ها با هم و پلی آمیدها با هم بازیافت می شوند، چرا كه هنگام فرایند بازیافت مواد پلاستیكی را خرد سپس ذوب كرده و مجدداً مورد استفاده قرار می دهند بنابراین اگر تركیبی از مواد پلاستیكی مختلف نظیر ظروف یك بار مصرف با انواع مختلف خرد و سپس ذوب شوند، با توجه به متفاوت بودن نقطه ذوب تركیب ناهمگونی ایجاد می شود.
مسئله بعدی نداشتن رنگ در مواد پلاستیكی است كه اهمیت بسزایی در فرایند بازیافت دارد. به دلیل اینكه پلیمرهای رنگی دارای رنگ یكنواختی نیستند پس از بازیافت رنگ تیره پیدا می كنند در نتیجه كارخانه های سازنده برای به دست آوردن یك رنگ ثابت از دوده استفاده كرده سپس مواد پلیمری مذاب را به صورت فیلم درآورده و به كیسه پلاستیكی تبدیل می كنند، كه ما از آنها به صورت كیسه های زباله مشكی استفاده می كنیم.
گاهی به دلیل كاربرد ناصحیح دوده تماس دست با این كیسه ها باعث جذب ذرات دوده از راه دست می شود. بنابراین در حال حاضر كارخانه های صنایع غذایی مجاز نیستند مواد بازیافتی را برای نگهداری و بسته بندی مواد غذایی به كار ببرند. دلیل اصلی آن نیز عدم رعایت اصول بازیافت مواد پلاستیكی در ایران است. گفتنی است برای تولید كیسه های پلاستیكی شفاف از مواد اولیه بكر استفاده می شود در حالی كه اكثریت پلاستیك های مشكی موجود در بازار از مواد بازیافتی تهیه می شود.